Sytuacja lekarza wobec braku zgody rodziców na świadczenia zdrowotne udzielane pacjentowi małoletniemu

Paweł Rafałowicz, Karolina Pająk, Tomasz Jurek

Abstract


Wstęp: Odmowa lub wyrażenie zgody na udzielanie świadczeń medycznych jest jednym z podstawowych praw pacjenta. W ustawach dotyczących prawa medycznego znajdują się przepisy dotyczące szczególnej w tym zakresie sytuacji pacjentów małoletnich. W artykule skomentowano regulacje prawne dotyczące obowiązków i praw lekarzy, rodziców oraz ich podopiecznych w procedurze wyrażania zgody.

Materiały i metody: Materiał badawczy stanowiły źródła prawa polskiego, aktualne orzecznictwo oraz problemy praktyczne. Akty prawne zostały przeanalizowane metodą dogmatyczną. Refleksji została poddana rola sądu opiekuńczego ingerującego we władzę rodzicielską i mającego na celu ochronę dobra dziecka. W artykule zawarto interpretację przepisów w kontekście konkretnych przypadków klinicznych, jak np. działań podejmowanych w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia, tak aby lekarz nie naraził się na odpowiedzialność cywilną, karną i dyscyplinarną.

Wyniki: Wyrażenie zgody na świadczenia zdrowotne jest podstawowym wyrazem autonomii woli pacjenta. Brak zgody przedstawiciela ustawowego na świadczenia zdrowotne udzielane pacjentowi małoletniemu można wyrazić w dowolny sposób. Prawo nie wyjaśnia, czy zgodę wyrazić ma jeden z rodziców, czy też powinni uczynić to oboje. Wyjątkiem od zasady wyrażania zgody na interwencje medyczne jest skierowanie sprawy do sądu opiekuńczego w celu otrzymania stosownej decyzji. Jego postanowienie ingeruje we władzę rodzicielską.

Wnioski: Niejasne przepisy określające procedurę wyrażania zgody powodują trudności w jej jednolitym stosowaniu przez lekarzy. Jest ona też niespójna z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zakresie wykonywania władzy rodzicielskiej. Aktualny stan prawny stwarza ryzyko narażenia się lekarzy na odpowiedzialność cywilną, karną oraz dyscyplinarną.


Keywords


prawo medyczne; prawo rodzinne; sąd opiekuńczy; zgoda na świadczenia zdrowotne; pacjent małoletni; przedstawiciel ustawowy; władza rodzicielska

Full Text:

PDF (Język Polski)


DOI: https://doi.org/10.21164/pomjlifesci.539

Copyright (c) 2019 Paweł Rafałowicz, Karolina Pająk, Tomasz Jurek

License URL: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/