Email this article Analiza zjawiska przemocy wobec osób starszych mieszkających na terenie Gminy Miasto Szczecin
Abstract
Wstęp: Coraz częściej w działaniach związanych z realizacją polityki społecznej zwraca się uwagę na przemoc w środowisku osób starszych, którego odsetek, ze względu na starzenie się społeczeństw, będzie wzrastać. Osoba starsza zarówno doznaje zachowań przemocowych, jak i je stosuje. Aby móc skutecznie realizować działania zmniejszające przemoc, kluczowe jest dokładne zbadanie zjawiska. Celem pracy była analiza zjawiska przemocy w środowisku osób starszych.
Materiały i metody: Przeanalizowano 1299 formularzy Niebieskich Kart (NK) założonych w latach 2012–2013 na terenie Gminy Miasto Szczecin. W 2012 r. było to 577 kart, a w 2013 r. – 722 karty. Z zebranego materiału wyłoniono NK dotyczące osób starszych (60 lat i więcej). W 2012 r. było to 108 kart, a w 2013 r. – 157. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny w oparciu o analizę dokumentów.
Wyniki: Osobami najczęściej stosującymi przemoc wobec osób starszych byli zstępni (dzieci, wnuki). Natomiast osoby starsze stosowały przemoc najliczniej wobec współmałżonka. Wykazano statystycznie istotny związek pomiędzy analizowanymi formami przemocy. Wystąpił on między przemocą fizyczną a uszkodzeniem ciała (p ≤ 0,05), a także przemocą psychiczną i innymi rodzajami zachowań (p ≤ 0,05).
Wnioski: 1. Czynniki socjodemograficzne to ważne elementy warunkujące występowanie przemocy w rodzinie. 2. Stosunek pokrewieństwa ma wpływ na charakter występowania przemocy w rodzinie.
Keywords
Full Text:
PDF (Język Polski)References
Kowalczyk M, Łącka T. Przemoc i jej mechanizmy w związkach partnerskich. Paedagogia Christiana 2011;27:1.
Spurek S. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Warszawa: Wydaw. Wolters Kluwer Business; 2012.
Clancy M, McDaid B, O’Neill D, O’Brien JG. National profiling of elder abuse referrals. Age Ageing 2011;40:346-52.
Pruszyński J. Rozpoznawanie objawów przemocy u pacjentów zgłaszających się do przychodni i oddziałów neurologicznych. Post Nauk Med 2009;11:894-8.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2005 r., nr 180, poz. 1493).
Zaidi A. Features and challenges of population ageing: the European perspective. Vienna: European Centre for Social Welfare Policy and Research; 2008. p. 49. http://www.euro.centre.org/data/1204800003_27721.pdf (25.09.2015).
Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. 2012. https:// www.rpo.gov.pl/pliki/13541772380.pdf (25.09.2015).
Portret generacji 50+ w Polsce i w Europie. Wyniki badania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (SHARE). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych; 2014.
Brownell P. Neglect, abuse and violence against older women: Definitions and research frameworks (Review article). SEEJPH 2014. doi 10.12908/ SEEJPH-2014-03.
Czabański A, Lewicka-Pańczak K. Przemoc wobec osób starszych w świetle danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Poznaniu. No Lek 2012;81(1):55-9.
Dong X. Medical implications of elder abuse and neglect. Clin Geriatr Med 2005;21:293-313.
European report on preventing elder maltreatment. Copenhagen: World Health Organization. Regional Office for Europe; 2011. http://www.euro. who.int/__data/assets/pdf_file/0010/144676/e95110.pdf (25.09.2015).
Mossakowska M, Więcek A, Błędowski P, editors. Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Poznań: Termedia Wydawnictwa Medyczne; 2012.
Skwarzyńska E. Przemoc wobec osób starszych w Wielkiej Brytanii. Niebieska Linia 2005;4. http://www.niebieskalinia.pl/pismo/wydania/ dostepne-artykuly/4608-przemoc-wobec-osob-starszych-w-wielkiejbrytanii (7.01.2016).
What is elder abuse? Action on elder abuse. http://elderabuse.org.uk/ what-is-elder-abuse/ (7.01.2016).
Sygit E, Ossowski R. Przemoc wobec osób starszych ze względu na ich wiek, płeć i wykształcenie. Gerontol Pol 2008;16(3):163-8.
Chmurska E. Sprawcy przemocy wobec bliskich. Niebieska Linia 2009;2. http://www.niebieskalinia.pl/pismo/wydania/dostepne-artykuly/4995- sprawcy-przemocy-wobec-bliskich (7.01.2016).
Johannesen M, Logiudice D. Elder abuse: a systematic review of risk factors in community-dwelling elders. Age Ageing 2013;42:292-8.
Jackson JL, Mallory R. Aggression and violence among elderly patients, a growing health problem. J Gen Intern Med 2009;24(10):1167-8.
Braun M, Scholz U, Bailey B, Perren S, Hornung R, Martin M. Dementia caregiving in spousal relationships: a dyadic perspective. Aging Ment Health 2009;13(3):426-36.
Roberto KA, McCann BR, Brossoie N. Intimate partner violence in late life: An analysis of National News Reports. J Elder Abuse Negl 2013;25(3): 230-41.
Ogólnopolskie badanie profesjonalistów realizujących programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Instytut Millward Brown SMG/KRC. Raport z badania zrealizowanego dla MPiPS; 2011. https://www.mpips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_ public/1_NOWA%20STRONA/Przemoc%20w%20rodzinie/dane%20statystyczne/4%20RAPORT_PRZEMOC_W_RODZINIE_PROFESJONALISCI_FIN.pdf (7.01.2016).
Baumann K. Osoby w okresie późnej dorosłości jako ofiary nadużyć. Gerontol Pol 2006;14(3):119-24.
Staręga A. Przemoc wobec osób starszych. Niebieska Linia 2003;5. http:// www.niebieskalinia.pl/pismo/wydania/dostepne-artykuly/4339-przemoc-wobec-osob-starszych (7.01.2016).
Mielnik S. Mężczyzna jako ofiara przemocy domowej. Biuletyn RPO „Przeciw przemocy domowej. Ręce są do przytulania”. Warszawa: 2010. https:// www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Biuletyn_RPO_Konferencja_Rzecznika_Praw_Obywatelskich_Przeciw_przemocy_domowej_Rece_sa_do_ przytulania_-_22_lutego_2010_r..pdf (26.09.2015).
Dong X, Simon MA, Gorbien M. Elder abuse and neglect in an urban chinese population. J Elder Abuse Negl 2007;19(3-4):79-96.
Prosped working definitione of an older person in Afrika for the MDS Project. World Health Organization. http://www.who.int/healthinfo/ survey/ageingdefnolder/en/ (12.01.2016).
Préville M, Mechakra-Tahiri SD, Vasiliadis HM, Mathieu V, Quesnel L, Gontijo-Guerra S, et al. Family violence among older adult patients consulting in primary care clinics: results from the ESA (Enquête sur la santé des aînés) Services Study on Mental Health and Aging. Can J Psychiatry 2014;59(8):426-33.
Przemoc wobec osób starszych w województwie opolskim na podstawie informacji uzyskanych z ośrodków pomocy społecznej. Opole: Obserwatorium Integracji Społecznej Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Opolu; 2010. http://ois.rops-opole.pl/download/Przemoc%20-%20 Osoby%20starsze%20-%20badanie.pdf (12.01.2016).
Ruiz Sanmartín A, Altet Torner J, Porta Martí N, Duaso Izquierdo P, Coma Solé M, Requesens Torrellas N. Violencia doméstica: prevalencia de sospecha de maltrato a ancianos. Aten Primaria 2001;27(5):331-4.
Rudnicka-Drożak E, Latalski M. Zjawisko przemocy wobec osób starszych po 65. r.ż., mieszkańców rejonów wiejskich województwa lubelskiego w porównaniu do rejonów miejskich. Probl Hig Epidemiol 2006;Suppl:84.
Beach SR, Schulz R, Castle NG, Rosen J. Financial exploitation and psychological mistreatment among older adults: differences between African Americans and Non-African Americans in a population-based survey. Gerontologist 2010;50(6):744-57.
Romańska A, Mroczek B, Karakiewicz B. Przemoc w rodzinie jako istotny problem medycyny rodzinnej. Fam Med Prim Care Rev 2008;10(3):641-7.
DOI: https://doi.org/10.21164/pomjlifesci.267
Copyright (c) 2016 Paulina Zabielska
License URL: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/