Hołosko – a well-known centre for the treatment of tuberculosis in the south-eastern borderland of the Second Republic of Poland

Andrzej Kierzek, Małgorzata Paprocka-Borowicz, Jadwiga Kuciel-Lewandowska, Krzysztof Tuszyński, Jacek Kotuła

Abstract


The geographic and climatic conditions of Hołosko Wielkie, a locality near Lviv, are presented at the beginning. The medical and organizational activities of the tuberculosis sanatorium opened in this place in 1909 and expanded in 1911 are analyzed. The development of tuberculosis therapy, especially of its early form, are analyzed with full particulars. The doctors working in the spa and the results of treatment in this medical institution are fully presented.

Keywords


history of pulmonology; history of otorhinolaryngology; history of the south-eastern borderland of the Second Republic of Poland

Full Text:

PDF (Język Polski)

References


Lutostański B. Przemysł zdrojowo-leczniczy i ustawa dla zdrojowisk krajowych. Kraków: Fakta i uwagi; 1886. p. 7.

Moskwa Z. Z dziejów gruźlicy w XIX na ziemiach polskich. Wiad Lek 1985;38(16):1189.

Dobrzycki H. Sanatoryum dla chorych piersiowych w Mieni. Medycyna 1899;18(3):44.

Migała M. Rozwój terapii balneoklimatycznej na Górnym Śląsku w aspekcie leczenia gruźlicy (druga połowa XIX i pierwsza polowa XX wieku). Opole: 2009. p. 124-43.

Sokołowski A. Wykłady kliniczne chorób dróg oddechowych. Nauka o suchotach płucnych. Wykłady wygłoszone na Uniwersytecie Warszawskim. Warszawa: 1920/1921. p. 239-40.

Saysse-Tobiczyk K. Uzdrowiska polskie. Ilustrowany przewodnik po zdrojowiskach, stacjach klimatycznych, kąpieliskach morskich, wczasowiskach i miejscowościach wypoczynkowych. Warszawa: 1947. p. 27.

Węgrzynowski L, Hałacińska F. Rys historii. Twa walki z Gruźlicą we Lwowie. Walka Gruźl Chor Płuc 1986;22(5):18-22.

Gantkowski P. Działalność Polskiego Towarzystwa Balneologicznego. Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Balneologicznego 1930;9:25.

Sokołowski A. W sprawie leczenia klimatem swojskim (Climatotherapia nostras). Gaz Lek 1882;17(8):188.

Lewin G. Walka z gruźlicą za pomocą sanatoryów ludowych swojskich. Krytyka Lekarska 1903;7(6):124.

Selzer M. Wyniki leczenia w uzdrowisku ludowym w Hołosku. Lw Tyg Lek 1909;4(49):565-8.

Brożek K. Polskie stowarzyszenia lekarskie 1805–1951. Warszawa: 2005. p. 101.

Sulimirski F, Chlebowski B, Walewski W, editors. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. III. Warszawa: 1882. p. 106.

Janiuk J. Gruźlica w okresie Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego w teorii i praktyce medycznej. Med Nowożytna 2011;17(1):68.

Wielka Encyklopedia Powszechna Ilustrowana. T. XXIX. Warszawa: 1901. p. 270.

Lecznica Lwowskiego Towarzystwa Walki z Gruźlicą w Hołosku koło Lwowa. In: Polski Almanach Uzdrowisk. Kraków: Polskie Towarzystwo Balneologiczne; 1934. p. 400-1.

Encyklopedja Powszechna. T. XII. Warszawa: 1863. p. 71.

Selzer M. Wyniki lecznicze w uzdrowisku ludowym w Hołosku (Sprawozdanie drugie). Lw Tyg Lek 1911;6(11):157-9.

Selzer M. Próba urządzenia uzdrowiska ludowego dla piersiowo chorych w okolicy Lwowa (Hołosko Wielkie). Lw Tyg Lek 1912;7(32):566-77.

Selzer M. Próba urządzenia uzdrowiska ludowego dla piersiowo chorych w okolicy Lwowa (Hołosko Wielkie). Lw Tyg Lek 1912;7(33):577-9.

Selzer M. Uzdrowisko ludowe w Hołosku Wielkim w roku 1912 (Sprawozdanie IV). Lw Tyg Lek 1913;8(33):554-6.

Selzer M. Uzdrowisko ludowe w Hołosku Wielkim w roku 1912 (Sprawozdanie IV). Lw Tyg Lek 1913;8(34):567-9.

Woźniewski Z. Historyczny zarys leczenia gruźlicy płuc w Polsce. Warszawa: 1967. p. 55.

Bf: Rozmaitości. O barakach szpitalnych. Now Lek 1986;8(7):427.

Lewicki S, Praschil T, Orłowicz M. Przewodnik po zdrojowiskach i miejscowościach klimatycznych Galicyi obejmujący: zdrojowiska, uzdrowiska, zakłady lecznicze, latowiska, miejscowości klimatyczne oraz miejscowości posiadające źródła mineralne, wreszcie stacye turystyczne i sportów zimowych z mapą Galicyi. Lwów: 1912. p. 49.

Angielski S. Sprawozdanie lekarskie z Sanatorjum Towarzystwa do Walki z Gruźlicą w Hołosku Wielkiem za rok 1924. Polska Gazeta Lekarska 1925;4(13):308.

Kempa M., Lusek J. Tadeusz Ceypek (1904–1990). Portret z okruchów wspomnień. T. 3. Katowice: Biblioteka Historyczna Śląskiej Izby Lekarskiej; 2015. p. 22-3.

Tyszka K. O projekcie zwinięcia Sanatorjum przeciwgruźliczego we Lwowie. Pol Gaz Lek 1932;11(28):539-40.

Srebrny Z. Wspomnienie o tuberkulinie. Warszaw Czas Lek 1932;9(12-13):

-8.

Zwolska Z. Robert Koch – bakteriolog, lekarz, humanista. Pamięci uczonego w 170. rocznicę Jego urodzin. Nauka 2013;10(4):166-7.

Supady J. Leczenie gruźlicy w Polsce na przełomie XIX i XX wieku. Pol Arch Med Wew 2007;117(9):433.

Koźniewski T. Działanie toksyczne tuberkuliny wprowadzanej przez drogi oddechowe. Rocz Lek 1908;2(3):358-9.

Gantz M. Obecny stan nauki o tuberkulinie. Now Lek 1904;16(1):1-37.

Godlewski M. Leczenie tuberkuliną w praktyce. Prz Lek 1909;48(5):83.

Sterling S. Stan obecny nauki o własnościach leczniczych tuberkuliny przy gruźlicy płuc. Czas Lek 1906;8(12):402.

Meissen: Die spezifische Diagnose und Therapie der Tuberkulose. Z Arztl Fortbild (Berl) 1910;10:37.

Selzer M. Sprawozdanie lekarskie o ruchu chorych i uwagi o leczeniu w sanatorium dla piersiowo chorych w Hołosku Wielkiem za czas od 1 X 20 do 31 XII 21 r. Lek Wojsk 1922;3(7):539.




DOI: https://doi.org/10.21164/pomjlifesci.230

Copyright (c) 2017 Andrzej Kierzek

License URL: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/pl/